Żeby przylecieć do Wrocławia na Światowy Kongres Intelektualistów w sierpniu 1948 roku, Pablo Picasso po raz pierwszy w życiu wsiadł do samolotu. Kiedy wysiadł na wrocławskim lotnisku, wiedział już, skąd się wziął kubizm: „z lotnictwa – powiedział - bo z góry wszystko jest kwadratowe”.
Na wielką „imprezę” komunistów polskich i radzieckich do Wrocławia przyjechała śmietanka lewicujących intelektualistów z całego świata.
Kongres odbył się w dniach 25 – 26 sierpnia 1948 roku w Auli Politechniki. Brało w nim udział prawie 400 delegatów z prawie 50 państw. Propagandowym celem Kongresu było przekonanie opinii publicznej, że kraje komunistyczne są zwolennikami pokoju, a Zachód, jego zagrożeniem. Podczas Kongresu doszło do otwartego konfliktu między delegacją radziecką a intelektualistami zachodnimi, z których niektórzy, w geście protestu opuścili zgromadzenie.
W Kongresie udział wzięli min. Pablo Picasso, Irene Joliot-Curie, Julian Huxley, Salvatore Quasimodo, Paul Eluard, Bertolt Brecht. Ze strony radzieckiej Aleksander Fadiejew, Ilja Ehrenburg, Michaił Szołochow. Spośród polskich intelektualistów brali udział: Jarosław Iwaszkiewicz, Maria Dąbrowska, Władysław Broniewski, Leon Kruczkowski, Zofia Nałkowska, Jan Parandowski, Julian Tuwim, Xawery Dunikowski i inni. List przysłał także Albert Einstein.
Kongres był częścią innej propagandowej imprezy, Wystawy Ziem Odzyskanych. Ich organizacja we Wrocławiu miała nieoficjalny cel - pokazanie światu polskości Ziem Odzyskanych.
Wtedy też powstał słynny rysunek gołąbka pokoju. Dzieło Pabla Picasso powstało przy kawiarnianym stoliku słynnego Hotelu Monopol.
Wojtek Fałkowski
foto 1. Gołąbek Pokoju - P.Picasso
foto 2. Iglica a w tle Hala stulecia, gdzie odbyła się Wystawa Ziem Odzyskanych.
foto 3. Siedziba politechniki Wrocławskiej - miejsce obrad Kongresu. Widok współczesny.
